Την άμεση αφαίρεση των σπίλων (ελιές) που αλλάζουν χρώμα, σχήμα, μέγεθος η αιμορραγούν συστήνουν οι πλαστικοί χειρουργοί με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος και την Ελληνική Εβδομάδα κατά του καρκίνου του δέρματος.

Κι αυτό, γιατί μια τέτοια αλλαγή στον σπίλο ενδέχεται, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, να εξελιχθεί σε μελάνωμα που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τη ζωή του ανθρώπου, καθώς έχουμε κάθε χρόνο 40.000 θανάτους από μελάνωμα!
Η οποιαδήποτε αλλαγή στη μορφή ενός σπίλου θα πρέπει άμεσα να μας οδηγήσει στον γιατρό μας είτε αυτός είναι πλαστικός είτε είναι δερματολόγος, γιατί η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση σώζει ζωές. Μετά την ιατρική διάγνωση, θα πρέπει να αφαιρούνται άμεσα οι σπίλοι εκείνοι που εμφανίζουν ύποπτες αλλαγές (σχήμα, μέγεθος, χρώμα, μόνιμο κνησμό, αιμορραγία) ενώ οι υπόλοιπες μπορούν να παρακολουθούνται.
Ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται σε όσους εκτίθενται πολλές ώρες στην ηλιακή ακτινοβολία και έχουν σπίλους.

Τι είναι όμως το μελάνωμα;

Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος του δέρματος που προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική του δέρματος (μελανίνη). Σε αντίθεση με τα καρκινώματα του δέρματος, που προέρχονται από τα κερατινοκύτταρα και έχουν βραδεία τάση ανάπτυξης και καλή πρόγνωση, το μελάνωμα έχει επιθετική βιολογική συμπεριφορά, που μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ανθρώπου, αν δεν διαγνωσθεί έγκαιρα. 
Μάλιστα την τελευταία πενταετία, παγκοσμίως, έχουμε αύξηση κατά 30%!
Το μελάνωμα είναι πολύ σοβαρή νόσος γιατί δίνει εύκολα μεταστάσεις σε άλλα όργανα του σώματος, μέσω του λεμφικού συστήματος.
Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε:
– 160.000 νέες περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο και 40.000 θανάτους!
– Η συχνότητα εμφάνισης είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες
– Είναι πιο συχνή στις νεαρές και μέσες ηλικίες 
– Συχνότερη εμφάνιση παρατηρείται στα άκρα για τις γυναίκες και στον κορμό για τους άνδρες
– Είναι 10πλασια η εμφάνιση στις λευκές επιδερμίδες σε σχέση με τις πιο σκούρες 
– Περίπου το 30% των μελανωμάτων αναπτύσσεται σε προϋπάρχοντες σπίλους, ενώ το υπόλοιπο 70% εξαρχής στο δέρμα.
Στην Ελλάδα έχουμε τετρακόσια τουλάχιστον νέα κρούσματα μελανώματος κάθε χρόνο.

Παράγοντες που ενοχοποιούνται για το μελάνωμα
Συμφωνα με τους επιστήμονες, οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του μελανώματος είναι :
– Ηλιακή ακτινοβολία, αλλά και τεχνητές πηγές υπεριώδους UV ακτινοβολίας (ένα ηλιακό έγκαυμα κατά την παιδική ηλικία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος)
– Γενετική προδιάθεση και κληρονομική επιβάρυνση
– Καλοήθεις μελανοκυτταρικοί σπίλοι 
– «Δυσπλαστικοί» σπίλοι, οι οποίοι διαφέρουν από τους κοινούς σπίλους στο ότι έχουν μεγαλύτερο μέγεθος και σχετικά ανώμαλο σχήμα και χρώμα.
– Χρωστικά χαρακτηριστικά (ανοιχτό χρώμα μαλλιών και ματιών, φακίδες, δέρμα που δεν μαυρίζει…)
– Ανθρωπομετρικά στοιχεία (πιο αυξημένη συχνότητα σε μεγαλύτερο ύψος και βάρος)
– Ανοσοκαταστολή (μεταμόσχευση νεφρού, λέμφωμα)

Χειρουργική Αντιμετώπιση 
Η καλύτερη θεραπεία είναι η έγκαιρη διάγνωση, ωστόσο όταν διαπιστωθεί το πρόβλημα η θεραπευτική αντιμετώπιση του μελανώματος είναι κυρίως χειρουργική. 

Συνήθως, η χειρουργική προσέγγιση γίνεται σε δύο φάσεις: 
Πρώτα αφαιρείται η βλάβη, γίνεται ιστολογική εξέταση και αφού επιβεβαιωθεί, γίνεται ευρύτερη εκτομή για καλύτερο καθαρισμό της περιοχής. Επειδή συνήθως το έλλειμμα που προκύπτει είναι μεγάλο, καλό είναι η αποκατάσταση να γίνεται από εξειδικευμένο πλαστικό χειρουργό, προκειμένου να επιτευχθεί παράλληλα με τη θεραπεία, το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
Αν η ιστολογική εξέταση δείξει αυξημένη διείσδυση μελανώματος στο δέρμα (αυξημένο «πάχος»), τότε γίνεται βιοψία του λεμφαδένα «φρουρού» προκειμένου να εξετάσουμε αν έχουν προσβληθεί οι γειτονικοί λεμφαδένες.
Σε περίπτωση που υπάρχει προσβολή λεμφαδένων, γίνεται ολική αφαίρεση (λεμφαδενικός καθαρισμός) και ο ασθενής τίθεται σε προφυλακτική θεραπεία με ανοσολογικούς παράγοντες (ιντερφερόνη).

Μέτρα Πρόληψης 
Οι επιστήμονες προτείνουν:
– Μείωση προσωπικής έκθεσης στον ήλιο: κάλυψη (ομπρέλα),κατάλληλη ένδυση (ανοιχτού χρώματος, καπέλο, γυαλιά), σωστή χρήση αντιηλιακού
– Σωστή κι έγκυρη ενημέρωση για μείωση προσωπικής έκθεσης στον ήλιο, κατά την καθημερινότητά μας, στη δουλειά, στο σχολείο, στη διασκέδαση
– Λογική έκθεση σε συσκευές τεχνητού μαυρίσματος, ενώ δεν συνιστάται η έκθεση σε άτομα κάτω των 18
– Αυτοεξέταση
– Προληπτικό έλεγχο από Πλαστικό Χειρουργό ή Δερματολόγο, ειδικά για τα άτομα με πολλούς σπίλους ή οικογενειακό ιστορικό